ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέφανος ΚρίκκηςΣε μικρό «ωκεανό» ίσως εξελιχθεί στο απώτερο μέλλον ο Κορινθιακός Κόλπος καθώς τα τελευταία 1-2 εκατομμύρια χρόνια αλλάζει συνεχώς πρόσωπο. Ήδη το δυτικό τμήμα του φαρδαίνει με ετήσιο ρυθμό 15-20 χιλιοστών από τη δράση πολλών ρηγμάτων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η πρώτη έκπληξη που δοκίμασαν οι Βρετανοί επιστήμονες όταν πραγματοποίησαν πολυήμερες έρευνες ήταν ότι ο Κορινθιακός προχώρησε στην πρώτη του μεγάλη μεταμόρφωση πριν από 400.000 χρόνια.
«Εκείνη την εποχή δεν έμοιαζε σε τίποτα με τη μορφή που έχει σήμερα. Αποτελούνταν από δύο μικρότερες λεκάνες που η καθεμιά είχε μήκος από 25 μέχρι 50 χιλιόμετρα», λέει στα «ΝΕΑ» η δρ Ρεβέκκα Μπελ από το Εθνικό Ωκεανογραφικό Κέντρο του Σάουθαμπτον. «Ο κόλπος είχε τέτοια δυναμική ώστε εξαιτίας της γοργής δράσης ρηγμάτων στο βόρειο τμήμα του, οι δύο λεκάνες συγκεράστηκαν σε μία ενιαία με μήκος περίπου 80 χιλιομέτρων και στη συνέχεια ο Κορινθιακός απέκτησε το σχήμα που βλέπουμε και σήμερα». Όμως αυτή η διεργασία μετασχηματισμού δεν σταμάτησε ποτέ καθώς, όπως παρατηρεί η δρ Λίζα ΜακΝέιλ από το Πανεπιστήμιο του Σάουθαμπτον, η διάνοιξη του Κορινθιακού συνεχίζεται εδώ και 1- 2 εκατομμύρια χρόνια.
«Μιλώντας με γεωλογικούς όρους, το 1- 2 εκατομμύρια χρόνια είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα και αυτό που παρατηρούμε στον Κορινθιακό Κόλπο είναι στην ουσία μια ηπειρωτική διάρρηξη που αποτελεί το πρώτο στάδιο για τη γένεση ενός ωκεανού», προσθέτει η δρ Μπελ. Για τους επιστήμονες, οι τεκτονικές διεργασίες που συμβαίνουν στον «νεαρό» Κορινθιακό Κόλπο αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να καταλάβουν το τι συμβαίνει στις ηπείρους όταν υφίστανται διαρρήξεις. «Τα ρήγματα και οι αρχικές διαρρήξεις που βλέπουμε στην επιφάνεια μιας ηπειρωτικής περιοχής η οποία σιγά σιγά αλλάζει σχήμα είναι αποτέλεσμα διεργασιών που συμβαίνουν αρκετά χιλιόμετρα πιο κάτω στο εσωτερικό της Γης.
Είναι ένα φαινόμενο που έχουμε δει στη Βόρεια Θάλασσα και τώρα το βλέπουμε και στον Κορινθιακό, όπου οι ζώνες ξηράς που τον περιβάλλουν συνεχίζουν να διαχωρίζονται». Πίεση από Βορρά προς Νότον Η δημιουργία και η συνεχιζόμενη μεταμόρφωση του Κορινθιακού συνδέεται άμεσα με την αρκετά πολύπλοκη γεωτεκτονική δομή του Αιγαίου. Η υποβύθιση από τη μία πλευρά της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την ευρασιατική και η μετακίνηση από την άλλη πλευρά της Τουρκίας προς τα δυτικά, κατά μήκος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας, έχουν ως αποτέλεσμα να ασκείται πίεση στον Κορινθιακό με διεύθυνση από Βορρά προς Νότον.
«Η Πελοπόννησος κινείται προς τα νότια με γρηγορότερο ρυθμό απ΄ ό,τι κινείται προς την ίδια κατεύθυνση η βορειότερη Ελλάδα. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει μια μεγάλη ρωγμή στην Κεντρική Ελλάδα που έχει πάρει τη μορφή του Κορινθιακού Κόλπου». Οι διεργασίες που προκαλούνται από την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών βαθιά κάτω από τον πυθμένα του Αιγαίου σε συνδυασμό με τα δεκάδες ρήγματα που περικλείουν τον Κορινθιακό έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις συνεχείς μεταμορφώσεις του κόλπου.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες των Πανεπιστημίων του Σάουθαμπτον, του
Λιντς και Ιστ Άνγκλια της Βρετανίας και χρηματοδοτήθηκε από το Συμβούλιο Ερευνών
Φυσικού Περιβάλλοντος και τη Βασιλική Εταιρεία Επιστημών της Βρετανίας.
Δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Βasin Research» το 2009.
Η παράκτια ζώνη ήταν κάτω από τη θάλασσα
ΔΕΚΑΔΕΣ ΡΗΓΜΑΤΑ περιβάλλουν τη βόρεια και νότια πλευρά του Κορινθιακού Κόλπου, όπου με τη συνεχόμενη κίνησή τους διαμορφώνουν σιγά σιγά τη γεωμετρία αυτής της λεκάνης στην Κεντρική Ελλάδα. Τέτοια ρήγματα εκτείνονται από τα βορειοανατολικά της Πάτρας, όπως το ρήγμα του Ψαθόπυργου, του Αιγίου και της Ελίκης, φθάνοντας μέχρι τον Κόλπο των Αλκυονίδων.
Σε αυτή τη διαδρομή βρίσκονται τα ρήγματα της Ακράτας, του Δερβενίου, του Ξυλοκάστρου, της Περαχώρας και άλλα. Σε ορισμένα από αυτά τα τεμάχιά τους παρουσιάζουν μετακίνηση ακόμη και μεγαλύτερη των 500 μέτρων, δηλαδή οι δύο πλευρές τους χωρίστηκαν κατακόρυφα κατά μισό ή και περισσότερο χιλιόμετρο. Σύμφωνα με τους Βρετανούς ειδικούς, στη νότια πλευρά του Κόλπου, πάνω στην ξηρά, υπάρχουν πολλά ρήγματα που θεωρούνται ανενεργά. Από την εξέτασή τους συμπεραίνεται ότι πολύ παλαιότερα, πριν από 4- 5 εκατομμύρια χρόνια, ο κόλπος είχε μεγαλύτερο πλάτος και η παράκτια ζώνη της Βόρειας Πελοποννήσου βρισκόταν κάτω από τη θάλασσα.
Και όταν πριν από 1- 2 εκατομμύρια χρόνια ενεργοποιήθηκαν τα ρήγματα εκείνα που δημιούργησαν τη νότια πλευρά του κόλπου εξωθήθηκε η βυθισμένη ακτογραμμή της Πελοποννήσου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου