Σενάρια με τον νέο εκλογικό νόμο*

Αρθρο με θέμα τον νέο εκλογικό νόμο μας απέστειλε και δημοσιέυουμε ο Γιώργος Αγραφιώτης, πρώην γ.γ. υπουργείου Ανάπτυξης. Φυσικά, οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο αντιπροσωπέυουν τον συγγραφέα και όχι τη viotia.

Γράφει ο Γιώργος Π. Αγραφιώτης**

Οι δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών κ. Παυλόπουλου στις 20 Νοε.’07 μετά την συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής, περιγράφουν με ασφάλεια τις επιχειρούμενες από την κυβέρνηση αλλαγές στον εκλογικό νόμο. Η κυβέρνηση της ΝΔ, επιδιώκοντας εξοικονόμηση πολιτικού χρόνου, δεν καταθέτει έναν νέο, ολοκληρωμένο εκλογικό νόμο, αλλά περιορίζεται σε τρεις βασικά αλλαγές του ισχύοντος, του νόμου 3231/04, γνωστού και ως νόμου Σκανδαλίδη.

Οι αλλαγές αυτές, πάντα κατά τον κ. Παυλόπουλο, είναι :

1. Η προσαύξηση (bonus) στο πρώτο αυτοτελές κόμμα από 40 σε 50 έδρες.

2. Η μη προσμέτρηση του bonus των 50 εδρών σε μη αυτοτελή κόμματα, δηλαδή συνασπισμούς κομμάτων

3. Η ποσόστωση της συμμετοχής των γυναικών στο 1/3 τουλάχιστον των υποψηφίων στα ψηφοδέλτια των κομμάτων.

Η πρώτη ανάγνωση των δηλώσεων, καταγράφει την θεμιτή επιλογή μιας συντηρητικής κυβέρνησης, για έναν πλέον ενισχυμένο εκλογικό νόμο, έναν νόμο που κατά τον Γραμματέα της ΝΔ κο Ζαγορίτη «απομακρύνει τον κίνδυνο ακυβερνησίας».

Ας δούμε λοιπόν με ποιόν τρόπο λειτουργούν οι παραπάνω αποσπασματικές αλλαγές, στην εκπροσώπηση των κομμάτων στη βουλή, στη λειτουργία της πολιτικής ζωής, στη δημοκρατία. Α. Το «φαίνεσθαι» των αλλαγών, το αποτέλεσμα των εκλογών 2007 με τον νόμο Παυλόπουλου

Στον πίνακα που ακολουθεί, αναφέρονται τα ποσοστά των κομμάτων στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, το αποτέλεσμα σε έδρες των εκλογών (νόμος Σκανδαλίδη), το αποτέλεσμα σε έδρες αν ίσχυε ο νόμος Παυλόπουλου και τέλος η διαφορά που θα εδημιουργείτο στην παρούσα βουλή.

Η μέχρι στιγμής εικόνα είναι συνεπής με τις δηλώσεις των κυβερνητικών παραγόντων. Ενίσχυση με 6 έδρες του πρώτου κόμματος, ισχυρότερη κυβερνητική πλειοψηφία. Ο νέος εκλογικός νόμος λοιπόν, απαντά με συνέπεια στις κυβερνητικές προσδοκίες σε σχέση με την φωτογραφία των εκλογών του 2007.

Το ερώτημα είναι αν και πως λειτουργεί υπό διαφορετικές συνθήκες, μια και οι νόμοι δεν επιλύουν προβλήματα του χθες αλλά του αύριο. Εκτός και αν δημιουργήθηκε μόνο για το σήμερα, εκτός και δεν υπάρχει πρόθεση εφαρμογής.

Καμιά φορά όμως (για να μην πούμε συνήθως) η ζωή και η πολιτική δεν υπακούουν πλήρως σε σχεδιασμούς και σενάρια, άρα υπάρχει και ο κίνδυνος έστω από αστοχία ο νόμος αυτός να εφαρμοσθεί.

Β. Οι αλλαγές του νόμου Παυλόπουλου και οι επιπτώσεις τους στην εκπροσώπηση των κομμάτων

Ας δούμε επομένως την λειτουργία των τριών βασικών αλλαγών του.

Αλλαγή 3η «ποσόστωση των γυναικών στα ψηφοδέλτια» : κανένα σχόλιο μια και δεν δημιουργεί αριθμητικές αλλαγές στο αποτέλεσμα.

Αλλαγή 2η «μη προσμέτρηση bonus σε μη αυτοτελές κόμμα» Ξεπερνώντας την φιλολογία των ορισμών περί αυτοτελούς κόμματος, συνασπισμού κομμάτων και συμμαχίας κομμάτων και κυρίως το ποιος αποφαίνεται και με ποιόν τρόπο έπ’ αυτής, ας υποθέσουμε ότι στις πρόσφατες εθνικές εκλογές ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ κατέβαιναν στο πλαίσιο πολιτικής και προγραμματικής συμφωνίας, με κοινά ψηφοδέλτια σε όλη τη χώρα. Ας δούμε το αποτέλεσμα : Με πολύ απλό τρόπο, μια παράγραφος του νόμου οδηγεί τον πλειοψηφήσαντα συνδυασμό σε μειοψηφία στην Βουλή. Με πολύ απλό τρόπο μια πολιτική και προγραμματική πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα, μετατρέπεται σε μειοψηφία. Αντί του πραγματικού 161 έδρες για τον πρώτο (ΠΑΣΟΚ+ΣΥΝ) και 108 για τον δεύτερο (ΝΔ), οδηγούμεθα στο πλαστό 111 προς 158. Το σημείο αυτό θυμίζει έντονα Φλόριντα κατά την πρώτη εκλογή του Προέδρου Μπους. Η Φλόριντα όμως οδηγεί σε εκτροπή. Και η εκτροπή δεν συνάδει με την σταθερότητα που η κυβέρνηση επικαλείται.

Αλλαγή 1η « η λειτουργία του bonus των 50 εδρών» Πέραν της εικόνας των εκλογών 2007, ας δούμε την λειτουργία του νέου νόμου, σε πιο οριακές συνθήκες. Έτσι κι’ αλλιώς μόνο σε τέτοιες συνθήκες μπορείς να εξακριβώσεις την αξιοπιστία ενός συστήματος. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι τα τρία μικρά κόμματα (ΚΚΕ, ΣΥΝ, ΛΑΟΣ) παραμένουν σταθερά, όπως επίσης σταθερό παραμένει και το άθροισμα των εκτός βουλής κομμάτων, τα δε δύο πρώτα κόμματα προσεγγιζουν σε ποσοστό. Αποτέλεσμα : Στο ίδιο σενάριο ο νόμος Σκανδαλίδη θα οδηγούσε σε μη αυτοδυναμία, άρα δημοκρατική λύση δια της Βουλής ή προκήρυξη νέων εκλογών.

Συμπέρασμα : με τον νόμο Παυλόπουλου, 26 ψήφοι σε όλη τη χώρα, δημιουργούν αυτοδυναμία. Γεννάται αμέσως το ερώτημα : μπορεί να υπάρξει ποτέ δημοκρατική νομιμοποίηση ενός τέτοιου αποτελέσματος ; Ποιος θα έχει εκλέξει αυτή την κυβέρνηση, ο ελληνικός λαός ή τα εκλογοδικεία στα οποία άπαντες θα προσφύγουν. Πότε θα έχουμε κυβέρνηση και ποια, μια και η εκδίκαση της κάθε ένστασης θα αλλάζει και το αποτέλεσμα. Μήπως λοιπόν η επιδίωξη σταθερότερης κυβέρνησης με τέτοιον άτσαλο τρόπο, οδηγήσει στο ακριβώς αντίθετο, την αστάθεια και την εκτροπή;

Γ. Τι επιδιώκει η κυβέρνηση

Τα παραδείγματα που προηγήθηκαν πείθουν ότι η κυβέρνηση επιδεικνύει σπουδή, μια και οι προτεινόμενες αλλαγές είναι πρόχειρες και μπορεί να καταλήξουν σε μείζονα προβλήματα για την δημοκρατίας μας, που σίγουρα δεν είναι μέρος των κυβερνητικών προθέσεων. Αν η πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να εφαρμόσει έναν πλειοψηφικότερο νόμο, θα έφερνε μετά από μελέτη έναν πραγματικά νέο νόμο που θα μπορούσε να λειτουργήσει και όχι αλλαγές στον ισχύοντα. Γιατί δεν το κάνει ; Γιατί απλώς βιάζεται. Η κυβέρνηση προετοιμάζεται για διπλές εκλογές ή απειλεί την κοινοβουλευτική της ομάδα και την αντιπολίτευση με διπλές εκλογές, δηλαδή εκλογές με τον νόμο Σκανδαλίδη και αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία ή ισχυρότερη από την σημερινή πλειοψηφία, νέες εκλογές με τον νόμο Παυλόπουλου εντός της Συνταγματικής προθεσμίας.

Βασικός αποδέκτης της απειλής η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ. Το 18μηνο της λίστας, το οποίο μπορεί με τις διπλές εκλογές να γίνει 36μηνο, δηλαδή ολόκληρη 3ετία το πραγματικό φόβητρο με το οποίο επιδιώκεται η κυβερνητική συνοχή. Έχει επομένως πραγματικό ενδιαφέρον να δούμε τις αντιδρασεις αυτού του σώματος στην βουλή κατά την συζήτηση είτε του συνόλου του νομοσχεδίου Παυλόπουλου, είτε στην ισχύ της διάταξης για το 18μηνο της λίστας.

* Οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο εκφράζουν τον συντάκτη και όχι τη viotia.

** Ο Γιώργος Π. Αγραφιώτης είναι μαθηματικός- προγραμματιστής συστημάτων Η/Υ.