Παράθυρο αποζημιώσεων για τη σφαγή του Διστόμου

Δείτε από τα σημερινά ΝΕΑ.
Παράθυρο αποζημιώσεων για τη σφαγή του Διστόμου
Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ρώμης ανοίγει τον δρόμο της δικαίωσης

Το δρόμο για τη δικαίωση των συγγενών θυμάτων του Διστόμου ανοίγει απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Ρώμης, σύμφωνα με την οποία η Γερμανία καλείται να αποζημιώσει τα θύματα ναζιστικής θηριωδίας στην Ιταλία. Την απόφαση πήρε το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ρώμης για τη σφαγή στην Τσιβιτέλα (Civitella) και ο ιταλικός Τύπος μιλά για «ιστορική απόφαση». Ωστόσο, το υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο τη χαρακτηρίζει «απαράδεκτη».

Η απόφαση που πήρε το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ρώμης, ενισχύει πάντως τις διεκδικήσεις των θυμάτων του Διστόμου. Η συνήγορος των θυμάτων Κέλλυ Σταμούλη από το γραφείο του Γιάννη Σταμούλη, ο οποίος είχε μεταφέρει την υπόθεση στην ιταλική Δικαιοσύνη, δήλωσε στα «ΝΕΑ» ότι η απόφαση της Ρώμης «επικυρώνει τη βούληση των Ιταλών δικαστών να αποκατασταθεί η “Δικαιοσύνη που έχει μείνει αδικαίωτη” αναφορικά με τις θηριωδίες και τα εγκλήματα των ναζί ανά τον κόσμο».

Τον Ιούνιο του 2008 το ίδιο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ρώμης είχε απορρίψει το προνόμιο της ετεροδικίας της Γερμανίας σχετικά με την εκτελεστότητα αποφάσεων της ελληνικής Δικαιοσύνης για τα θύματα του Διστόμου στην Ιταλία. Η απόφαση του Ιουνίου αφορούσε μόνο την καταβολή της δικαστικής δαπάνης ύψους 3.000 ευρώ. Η απόφαση εκείνη όμως θεωρείται «δεσμευτική» και για την κατάληξη της προσφυγής στο Εφετείο της Φλωρεντίας για το σύνολο πλέον της αποζημίωσης για τα θύματα του Διστόμου. Πρόκειται για αποζημίωση ύψους 60 εκατ. ευρώ που έχει επιδικάσει το πρωτοδικείο της Λιβαδειάς.

Για την αποζημίωση των θυμάτων του Διστόμου έχει γίνει προληπτική κατάσχεση της ιστορικής «Βίλα Βιγκόνι» στο Κόμο της Ιταλίας όπου στεγάζεται το γερμανοϊταλικό πολιτιστικό κέντρο. Με αφορμή πάντως την απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου για την υπόθεση Τσιβιτέλα, η γερμανική κυβέρνηση εμφανίζεται να εμμένει στην απορριπτική γραμμή, οχυρωμένη στο προνόμιο της ετεροδικίας, που δεν θα επέτρεπε στη συγκεκριμένη περίπτωση οι ιταλικές αρχές να κρίνουν για απαιτήσεις ιδιωτών άλλων κρατών έναντι της Γερμανίας.

Το υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο αποσαφήνισε ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν θα αποζημιώσει μεμονωμένα τους συγγενείς των θυμάτων. «Η Γερμανία αναγνωρίζει την ηθική ευθύνη», είπε ο εκπρόσωπος, αλλά για όλα τα υπόλοιπα παρέπεμψε στην τελική συμφωνία Ιταλίας- Γερμανίας του 1961 για επανορθώσεις ύψους 40 εκατ. μάρκων. Την ίδια τακτική ακολουθεί η γερμανική κυβέρνηση και για την περίπτωση του Διστόμου.

Η Τσιβιτέλα, το Δίστομο της Ιταλίας

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΣΙΒΙΤΕΛΑ στην Τοσκάνη είναι συνώνυμο της ναζιστικής θηριωδίας στην Ιταλία. Στις 29 Ιουνίου του 1944 γερμανικές δυνάμεις περικύκλωσαν την Τσιβιτέλα και εκτέλεσαν 203 άντρες, γυναίκες και παιδιά. Επρόκειτο για αντίποινα για τρεις στρατιώτες της Βέρμαχτ που είχαν σκοτωθεί από Ιταλούς αντάρτες. Περίμεναν μάλιστα να περάσουν δέκα ημέρες για να επιστρέψουν οι κάτοικοι που είχαν εγκαταλείψει το χωριό φοβούμενοι τα αντίποινα. Για τη σφαγή της Τσιβιτέλα στρατιωτικό εφετείο της Ρώμης καταδίκασε στα τέλη του 2007 τον τότε υπαξιωματικό της Βέρμαχτ Μαξ Γιόζεφ Μίλντε σε ισόβια κάθειρξη. Επιπρόσθετα, επιδίκασε την καταβολή αποζημίωσης ενός εκατομμυρίου ευρώ στα θύματα. Ο Μ. Γ. Μίλντε καταδικάστηκε ερήμην, καθώς η Γερμανία αρνήθηκε να τον εκδώσει.

Το Βερολίνο προσέφυγε κατά της απόφασης αυτής στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ρώμης (επέχει θέση Αρείου Πάγου στην Ιταλία), το οποίο απέρριψε την προσφυγή και επικύρωσε την απόφαση για τον Μίλντε. Ο συνήγορος του γερμανικού δημοσίου στην εκδίκαση της υπόθεσης Τσιβιτέλα, Αουγκούστο Ντοσένα, παραδέχτηκε ότι «θεωρητικά» η Γερμανία είναι υποχρεωμένη να καταβάλει την αποζημίωση. «Πρακτικά» όμως αμφιβάλλει ότι θα το πράξει- «δεν το έχει πράξει ποτέ μέχρι τώρα», σημειώνει. Ο Ντοσένα αναμένει ότι θα ακολουθήσει χιονοστιβάδα περίπου 10.000 προσφυγών κατά της Γερμανίας για αποζημιώσεις. Εκτιμά όμως ότι αυτό θα δυσχεράνει τη λύση ενός «ταμείου αποζημιώσεων», καθώς θα πρέπει να κριθεί τελεσιδίκως κάθε μία από τις υποθέσεις αυτές.