Καθαρός ο Ασωπός για τον Σουφλιά-Ναι σε υπουργείο Περιβάλλοντος το 2010

Ιδού ολόκληρη η ομιλία του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Γιώργου Σουφλιά για την παρουσίαση των Δράσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Περιβάλλον".

Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί φίλοι,
Από την αρχή θέλω να σας μεταφέρω τους θερμούς χαιρετισμούς του κ. Καλογιάννη, ο οποίος δυστυχώς είναι κλινήρης και δεν θα συμμετάσχει στο Συνέδριο.
Είναι μεγάλη μου χαρά να σας καλωσορίζω σήμερα εδώ, στην ημερίδα που διοργανώνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος με αφορμή τον απολογισμό δράσεως του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον».

Σήμερα, το μεγάλο ζητούμενο παγκοσμίως και για τη χώρα μας, είναι η αειφόρος, η βιώσιμη ανάπτυξη. Η ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να υπονομεύει το μέλλον και να θέτει σε κίνδυνο τις γενιές που θα ακολουθήσουν.
Η βιώσιμη ανάπτυξη, η αειφόρος ανάπτυξη, ως έννοια θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Δυστυχώς δεν είναι για όλους. Στην πορεία της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο, σχετικά πρόσφατα η παγκόσμια κοινωνία άρχισε να συνειδητοποιεί τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος.

Ο άνθρωπος άρχισε να συνειδητοποιεί ότι το περιβάλλον είναι το σπίτι του. Δεν του εξασφαλίζει απλώς καλύτερη ποιότητα ζωής, αλλά την ίδια τη ζωή του. Και για αυτό οφείλει να μην το τραυματίζει, όπως κάνει επί αιώνες, αλλά να το προστατεύει. Αυτή η συνειδητοποίηση αποτελεί την προϋπόθεση για τη θέσπιση και εφαρμογή κανόνων προστασίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος. Μάλιστα, η προστασία του περιβάλλοντος αναγνωρίζεται σήμερα ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, στο Xάρτη της Eυρωπαϊκής Ένωσης.

Σε αυτήν την προσπάθεια, από την πρώτη στιγμή δήλωσα ότι πρέπει να είμαστε όλοι μαζί. Έχω πει πολλές φορές ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων μας. Και ότι καμία πολιτική για το περιβάλλον δεν είναι αρκετή, αν δεν υπάρχει η ενεργός συμμετοχή των πολιτών.
Με στενοχωρεί ότι σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, συχνά στη χώρα μας περισσεύουν ο λαϊκισμός και οι υπερβολές. Πιστεύω ότι όπως η φύση μας διδάσκει την αρμονία, έτσι και ο λόγος μας για το περιβάλλον πρέπει να είναι καίριος, με πρόβλεψη και προοπτική, ακριβής και χωρίς υπερβολές.
Πριν λίγες μέρες, οι συνεργάτες μου και εγώ συμπληρώσαμε 5 χρόνια στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ. 5 χρόνια σκληρής και συστηματικής προσπάθειας, 5 χρόνια σημαντικού έργου -και αυτό το λένε τα στοιχεία και η πραγματικότητα.

Η χώρα απέκτησε ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική και αντιμετωπίστηκαν εκκρεμότητες που συσσωρεύονταν επί χρόνια.
Θέλω, όμως, με την ευκαιρία της σημερινής μας συνάντησης να σας πω ότι αυτά τα χρόνια, δεχτήκαμε κριτική που πολλές φορές ήταν άδικη, πολύ άδικη -υπήρξε βέβαια και ωφέλιμη εποικοδομητική κριτική. Στην άδικη κριτική αναγκάστηκα να απαντήσω ορισμένες φορές με σκληρή γλώσσα.
Οι απαντήσεις μας, όμως, ήταν πάντα στο πλαίσιο της λογικής και της πραγματικότητας. Περίτρανο παράδειγμα είναι η περίπτωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Ένα μεγάλο οικουμενικό πρόβλημα, το οποίο απαιτεί οικουμενική λύση. Εμείς από την πλευρά μας, είμαστε απόλυτα συνεπείς σε αυτά που μας αντιστοιχούν. Τι αντιμετώπιση όμως είχαμε; Προσέξτε:

Την ίδια μέρα που είχαν βγει πρωτοσέλιδα ότι δήθεν η Ελλάδα έχει αποβληθεί από το Κιότο, την ίδια μέρα φιλοξενούνταν συνέντευξη του Ραούλ Εστράδα του επονομαζόμενου «πατέρα του Κιότο» που έλεγε επί λέξει ότι «η Ελλάδα δεν έχει αποβληθεί από το Κιότο»! Και για την ίδια περίοδο που δήθεν ήμασταν εκτός Κιότο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος ανακοίνωνε ότι η χώρα μας είναι μία από τις μόλις 4 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται ήδη μέσα στο στόχο του Κιότο και θα τον επιτύχουν τελικά με τα μέτρα που ήδη εφαρμόζουν! Μαζί με τη Γαλλία, τη Σουηδία και τη Μεγάλη Βρετανία. Δηλαδή και επισήμως η χώρα μας βρίσκεται στην πρωτοπορία της διεθνούς προσπάθειας κατά της κλιματικής αλλαγής.

Κυρίες και κύριοι,
Η καλόπιστη κριτική, οι προτάσεις, οι παροτρύνσεις είναι απαραίτητες. Τα μαθήματα περιβαλλοντικής ευαισθησίας δεν είναι απαραίτητα. Γεννήθηκα και μεγάλωσα μέσα στην υπέροχη ελληνική φύση. Γόνος γεωργοκτηνοτροφικής οικογένειας, έμαθα να τη σέβομαι και να την αγαπώ. Μεγάλωσα σε ημιορεινό χωριό. Δεν έμαθα να αγαπώ το περιβάλλον στο Κολωνάκι, αλλά στην Αγία Τριάδα Φαρσάλων.

Όταν στην Αθήνα απέκτησα ένα διαμέρισμα στην Αγία Παρασκευή όπου ζω μέχρι σήμερα, γέμισα την ταράτσα μου με ό,τι μπορούσα να καλλιεργήσω, πολλά χρόνια πριν γίνουν της μόδας οι «πράσινες ταράτσες». Και όταν έγινα Υπουργός Περιβάλλοντος, το θεώρησα μεγάλη τιμή και με την συμπαράσταση του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή έθεσα ως στόχο να υπηρετήσω το περιβάλλον με πράξεις και όχι με λόγια.

Θα μου επιτρέψετε να κάνω έναν πολύ σύντομο απολογισμό αυτών των πράξεων. Να αναφερθώ στα πιο σημαντικά από όσα έχουμε κάνει αυτά τα χρόνια για το περιβάλλον. Όχι μόνο μέσα στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος, αλλά συνολικά και όσο γίνεται πιο επιγραμματικά:
1. Ενσωματώσαμε στην ελληνική νομοθεσία 35 κοινοτικές οδηγίες κλείνοντας όλες τις εκκρεμότητες που υπήρχαν.
2. Παραλάβαμε 52 ανοιχτές υποθέσεις και καταγγελίες στην Ε.Ε. και τις μειώσαμε στις μισές. Επί των ημερών μας, δεν υπάρχει καμιά καταδίκη με πρόστιμο, όπως συνέβαινε παλιότερα. ?
3. Εφαρμόζουμε ολοκληρωμένο εθνικό πρόγραμμα για την Κλιματική Αλλαγή. Για το θέμα του Κιότο, άλλωστε, αναφέρθηκα προηγουμένως.
3. Καταρτίσαμε το Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδάτινων Πόρων. Ελέγχουμε την ποιότητα των νερών σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες.
4. Τετραπλασιάσαμε την ανακύκλωση στη χώρα μας. Από 6% που ήταν το ποσοστό ανακύκλωσης των απορριμμάτων που ανακυκλώνονταν, σήμερα ξεπερνάει το 25%. Παράλληλα, σήμερα ανακυκλώνονται όλα τα είδη απορριμμάτων. Θεσμοθετήσαμε τον Εθνικό Οργανισμό Εναλλακτικής Διαχείρισης για τον συντονισμό των προσπαθειών στο μεγάλο αυτό θέμα.
5. Ενισχύσαμε σημαντικά τις προστατευόμενες περιοχές και τις αυξήσαμε. Από το Μάρτιο του 2004 μέχρι σήμερα, από μόλις 3 που παραλάβαμε, θεσμοθετήσαμε και οριοθετήσαμε 18 νέες Προστατευόμενες Περιοχές, όπως η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, το Δέλτα του Έβρου, ο υγρότοπος του Αμβρακικού κ.ά.
6. Διενεργούνται αυστηροί περιβαλλοντικοί έλεγχοι, με την αποτελεσματική λειτουργία των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. Προχωρήσαμε σε περισσότερους από 900 ελέγχους σε βιομηχανίες και επιβάλαμε πρόστιμα περίπου 18 εκατ. ευρώ στους παραβάτες.
7. Εκπονήσαμε το Εθνικό Σχέδιο αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με θαρραλέα μέτρα και καινοτόμες προτάσεις, για καλύτερο περιβάλλον σε όλη τη χώρα. Επίσης, εκπονήσαμε επιχειρησιακά σχέδια αντιμετώπισης της ρύπανσης για τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Πάτρα, Ηράκλειο κ.α.
8.Εκπονήσαμε και εφαρμόζουμε ολοκληρωμένη πολιτική για τα απόβλητα και τα απορρίμματα. Εκπονήσαμε Εθνικό Σχέδιο για τα επικίνδυνα απόβλητα και εφαρμόζεται ένα νέο αναμορφωμένο νομοθετικό πλαίσιο.
9. Προχωράμε σε σημαντικές αναπλάσεις σε μεγάλες και μικρές πόλεις.
10. Αντιμετωπίσαμε το τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα στην Ψυτάλλεια και κατασκευάσαμε το μεγαλύτερο εργοστάσιο ξήρανσης στην Ευρώπη.
11. Εκπονήσαμε την Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και θεσπίσαμε τη λήψη των μέτρων για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων της χώρας μας.
12. Κάναμε ρεκόρ στη απορροφητικότητα πόρων. Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον η απορροφητικότητα σήμερα έχει φτάσει στο 92%, από 14% που ήταν το 2004.
13. Διπλασιάζουμε συνολικά το δίκτυο Μετρό στη χώρα και ξεκινήσαμε επιτέλους το Μετρό στη Θεσσαλονίκη, το πιο φιλικό προς το περιβάλλον συγκοινωνιακό μεγάλο έργο που γίνεται στην Ελλάδα. Παράλληλα, όλα τα οδικά και άλλα δημόσια έργα γίνονται με ευαισθησία και σεβασμό στο περιβάλλον. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ε65. Δαπανούμε επιπλέον 120 εκ. Ευρώ για την προστασία της πανίδας (Κυρίως της Αρκούδας και του λύκου).
14. Το σημαντικότερο; Δίνουμε στην Ελλάδα τα δύο μεγάλα εργαλεία περιβαλλοντικής πολιτικής που δεν έχει και που έπρεπε να έχει ήδη επί δεκαετίες: Εθνικό Χωροταξικό Σχεδιασμό και Κτηματολόγιο. Έχουμε ήδη θεσμοθετήσει το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο και το Ειδικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας για να προχωρήσουμε γρήγορα και αποτελεσματικά στην πράσινη ενέργεια. Ακολουθούν τα Ειδικά Πλαίσια για τη Βιομηχανία και τον Τουρισμό.

Το Ειδικό Πλαίσιο για τις Παράκτιες περιοχές και τον Ορεινό χώρο έχουν ολοκληρωθεί και θα τεθούν σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Ολοκληρώνεται σύντομα και για τις ιχθυοκαλλιέργειες. Η ολοκλήρωση του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδιασμού συνιστά μια από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι μια μεγάλη μεταρρύθμιση που θα συμβάλλει καθοριστικά στην ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη της Ελληνικής Επικράτειας. Θα ξέρει ο καθένας τι μπορεί να κάνει πού και πώς. Και στο μεγάλο θέμα του Κτηματολογίου, με νέους κανόνες προχωράμε γρήγορα και συστηματικά και σε δύο χρόνια τα 2/3 του πληθυσμού της χώρας θα είναι εντάξει με το κτηματολόγιο.

Και βέβαια, δεν σταματάμε εδώ. Σχεδιάζοντας το αύριο, στο πλαίσιο της τέταρτης προγραμματικής περιόδου έως το 2013, για πρώτη φορά στη χώρα μας, δώσαμε τόσο μεγάλη έμφαση σε έργα και δράσεις για καλύτερο περιβάλλον. Με συστηματική δουλειά, προχωρήσαμε στην κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης (ΕΣΣΑ) για τον Τομέα Περιβάλλοντος.

Ο προϋπολογισμός των έργων για το περιβάλλον που θα χρηματοδοτηθούν στην 4η Προγραμματική Περίοδο 2007-2013 ανέρχεται σε περίπου 4,3 δισ. ευρώ.
Επιγραμματικά αναφέρομαι στις βασικές προτεραιότητές μας:
1. Μεταρρύθμιση και κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας και θεσμοθέτηση του νέου τρόπου εκδόσεως οικοδομικών αδειών.
2. Έργα αποχέτευσης, επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων για όλους τους οικισμούς (350 τον αριθμό) με πληθυσμό αιχμής πάνω από 2.000 κατοίκους. Χρηματοδοτούνται με 1,5 δισ. ευρώ και αντιμετωπίζουμε έτσι ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και το μεγάλο έργο αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών για την Ανατολική Αττική, αλλά και οι περί τον Μόρνο και την Κορώνεια οικισμοί.
3.Έργα διαχείρισης απορριμμάτων. Και συνεχίζουμε βέβαια να δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο μεγάλο θέμα της ανακύκλωσης και την ευαισθητοποίηση του κοινού.
4. Σημαντικά έργα υδρεύσεων κυρίως σε επιλεγμένες περιοχές τουριστικής ανάπτυξης με έλλειψη νερού, όπως η Χαλκιδική, η Κέρκυρα, τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
5. Σημαντικά αντιπλημμυρικά έργα στους Νομούς Αττικής (ρέματα Εσχατιάς, Ραφήνας, Ερασίνου κ.α.) Θεσσαλονίκης (περιφερειακή τάφρος κ.α.) και σε άλλες αστικές περιοχές.
6. Έργα «πράσινων μεταφορών», όπως η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης μέχρι την Καλαμαριά.
7. Έργα ενέργειας όπως η τηλεθέρμανση Φλώρινας, τηλεθέρμανση Πτολεμαΐδας, ενεργειακά Άγιου Όρους κ.α.
8. Υποστήριξη των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών με 225 εκατομμύρια ευρώ και δράσεις προστασίας και διατήρησης βιοποικιλότητας, φυσικού και υγροτοπικού περιβάλλοντος.
9. Αναθεώρηση Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και Θεσσαλονίκης και προώθηση των Ρυθμιστικών Σχεδίων στην Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Ιωάννινα, τη Λάρισα και το Βόλο.
10. Υλοποίηση του Μητροπολιτικού Πάρκου στο Ελληνικό και άλλων μεγάλων αστικών αναπλάσεων.
11. Ενίσχυση και ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών σε όλη τη χώρα.

Κυρίες και κύριοι,
Πολύ συνοπτικά αυτό είναι το έργο μας, αυτός είναι ο σχεδιασμός μας για το μέλλον στον τομέα του περιβάλλοντος. Ακόμα πιο αναλυτικά θα τα ακούσετε όλα αυτά από τις εξαιρετικές, είμαι βέβαιος, εισηγήσεις των εκλεκτών συνεργατών που θα ακολουθήσουν στο πρόγραμμα.

Βέβαια, το είπα και νωρίτερα, φυσικά και δεν ισχυριζόμαστε ότι έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Σκεφτόμουν, όμως, ότι αν διαβάσει κανείς τι γράφεται ή αν ακούσει τι λέγεται τις περισσότερες φορές δεξιά κι αριστερά, θα νομίσει ότι είμαστε η χώρα με τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα στον κόσμο? Η αλήθεια όμως είναι ότι ζούμε σε έναν υπέροχο τόπο. Δεν μπορούμε να μιλάμε για περιβαλλοντική κρίση στη χώρα μας. Το περιβάλλον στην Ελλάδα -όπως προκύπτει από όλες τις σχετικές διεθνείς έρευνες- βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο, καλύτερο από άλλες αναπτυγμένες χώρες. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα προβλήματα ή κίνδυνοι για το μέλλον. Υπάρχουν και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τα αντιμετωπίσουμε και για να προστατευτούμε.

Αλλά στους περισσότερους τομείς τα πάμε καλά και σίγουρα καλύτερα από τις άλλες χώρες. Το 25% της χώρας είναι περιοχές Natura και μαζί με τα δάση σχεδόν η μισή έκταση της Ελλάδας είναι προστατευόμενη. Έχουμε πολύ καθαρές θάλασσες, καθαρές λίμνες, καλά ποτάμια -μόνο ο Πηνειός ουσιαστικά έχει πρόβλημα. Όμως και αυτό μπορεί να λυθεί με ένα μικρό μέρος των νερών του Αχελώου. Όμως είναι ένα μεγάλο θέμα για το οποίο πέραν αυτών που έχω πει θέλω να προσθέσω ότι αποτελεί παράδειγμα πλήρους διαστρέβλωσης της πραγματικότητας και αντιστροφής της λογικής, που βιώνουμε στη χώρα μας.

Από εκεί και πέρα όμως, πέρα από τα διεθνή, τα οικουμενικά προβλήματα που όπως είπα και πριν απαιτούν οικουμενικές λύσεις, τα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα επιμένω να λέω ότι είναι συγκεκριμένα, μετρήσιμα και αντιμετωπίσιμα.

Όσο για τις ρυπαίνουσες βιομηχανίες στις οποίες την πρωτοκαθεδρία έχει η ΔΕΗ μεταξύ άλλων μέτρων, εφαρμόζουμε με αυστηρότητα το πρόγραμμα των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, που αφορά σε 330 βιομηχανίες. Το πρόγραμμα έχει ήδη προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό. Είμαστε στον δρόμο της πράσινης ανάπτυξης και εφαρμόζουμε την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» για να υπάρχει και στην πράξη περιβαλλοντική ευθύνη.

Υπάρχουν και τα μεμονωμένα φαινόμενα, όπως είναι ο Ασωπός και η Κορώνεια, τα οποία είναι χρονίζοντα προβλήματα δεκαετιών.

Το θέμα του Ασωπού δεν ήταν στις αρμοδιότητές μας. Και ακριβώς γι’ αυτό, με απόφασή μου χαρακτηρίστηκε εθνικό έργο ώστε να μπορεί το ΥΠΕΧΩΔΕ να παρέμβει. Εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα μέτρων για τη συστηματική προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος: γίνονται συνεχείς περιβαλλοντικοί έλεγχοι, επιβάλλονται αυστηρές ποινές, και δεν θα διστάσουμε να διακόψουμε και την λειτουργία βιομηχανιών. Εξασφαλίσαμε την ύδρευση όλων των οικισμών της περιοχής από το Μόρνο, αναθέσαμε στο Πολυτεχνείο τη μελέτη και θα προχωρήσουμε στην κατασκευή δικτύου αποχέτευσης και ενιαίου βιολογικού καθαρισμού για όλες τις βιομηχανίες της περιοχής Οινοφύτων.

Σήμερα ο Ασωπός ποταμός είναι καθαρός. Παραμένει βέβαια το πρόβλημα με τα υπόγεια νερά, σε ορισμένα σημεία, αλλά αυτό είναι ένα πρόβλημα δεκαετιών, το οποίο δεν μπορεί προφανώς να λυθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Συνεχίζουμε την προσπάθεια μαζί με τους αρμόδιους φορείς.

Και εδώ θέλω για άλλη μια φορά να τονίσω ότι δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν τα τοπικά θέματα να είναι αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει κυρίως ρόλο επιτελικό. Μελετά και καθορίζει πολιτικές και κανόνες που στη συνέχεια έχουν την ευθύνη να εφαρμόσουν οι φορείς, οι Περιφέρειες, οι Νομαρχίες και οι Δήμοι.
Εξ ορισμού δεν πρέπει και δεν μπορεί να υλοποιήσει τις περισσότερες από αυτές τις πολιτικές η κεντρική κυβέρνηση, το ΥΠΕΧΩΔΕ, ούτε γίνεται αυτό πουθενά στον κόσμο! Μιλάμε όλοι για αποκέντρωση. Και με την ευκαιρία να τονίσω για άλλη μία, μπορεί και εκατοστή, φορά, ότι ούτε οι πολεοδομίες υπάγονται στο ΥΠΕΧΩΔΕ.

Και τα τονίζω όλα αυτά για έναν πολύ σημαντικό λόγο: διότι είναι μόνιμη τακτική της πολιτικής μας ζωής να φορτώνουμε τα πάντα στην κυβέρνηση, στην Κεντρική Διοίκηση, και ταυτόχρονα να αφήνουμε στο απυρόβλητο τους υπεύθυνους φορείς ή θεσμούς. Έτσι όμως ούτε τους ίδιους βοηθάμε να βελτιωθούν, ούτε τα προβλήματα αντιμετωπίζονται! Σκεφτείτε το...

Και επειδή μιλάμε τόση ώρα για το τι έκανε και τι θα κάνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ας αναφερθώ για λίγο και σε ένα θέμα που εδώ και 3-4 χρόνια είναι της μόδας: τη δημιουργία «αυτόνομου» (όπως το λένε) Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Έχω τοποθετηθεί επανειλημμένως για το θέμα στη Βουλή. Μάλιστα, είχα τονίσει το Νοέμβριο του 2007 ότι είμαστε μια χώρα σε ανάπτυξη ακόμα, που τώρα κατασκευάζουμε τα αναγκαία μεγάλα έργα υποδομής. Είναι σημαντικό να έχει την αρμοδιότητα των έργων το Υπουργείο Περιβάλλοντος, διότι έτσι και ο περιβαλλοντικός τους έλεγχος είναι αυστηρός και τα έργα προωθούνται. Και είχα πει ότι όταν ολοκληρωθεί το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο και ξεκινήσουν τα έργα της Δ Προγραμματικής Περιόδου, τότε θα μπορούμε να διαχωρίσουμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος από το Υπουργείο Δημόσιων Έργων.

Σήμερα, λοιπόν, σας λέω ότι κατά τη γνώμη μου το πρώτο εξάμηνο του 2010 θα είναι ο κατάλληλος χρόνος για να μπορεί να γίνει Υπουργείο Περιβάλλοντος. Και ταυτόχρονα, προσθέτω ότι θα πρέπει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος να προστεθούν και οι αρμοδιότητες για τα δάση και την ενέργεια. Παράλληλα, η πρότασή μου είναι να καταργηθεί το Υπουργείο Μεταφορών, να ενοποιηθούν τα δημόσια έργα και οι μεταφορές σε ένα ενιαίο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Όσο για τις συγκρίσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πρέπει να πω ότι ο Σαρκοζί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος προσέθεσε τις μεταφορές και την ενέργεια, ο Θαπατέρο τελευταία προσέθεσε τη γεωργία. Ανάλογα με τις προτεραιότητες και οι αρμοδιότητες.

Στη μεγάλη κοινή προσπάθεια για το περιβάλλον, ξεχωριστή θέση έχει η Κοινωνία των Πολιτών. Καμιά φορά με ρωτάνε αν έχω κάποιο πρόβλημα με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Αντιθέτως, εκτιμώ το έργο τους, σέβομαι την προσπάθειά τους, αναγνωρίζω το ειλικρινές κατά κανόνα ενδιαφέρον τους για τον τόπο και το περιβάλλον. Αποδέχομαι και τις υπερβολές τους τις οποίες αρνούμαι σε πολιτικούς φορείς γιατί παρασύρονται από το «Περιβάλλον πουλάει». Μάλιστα έχω συνεργαστεί και μαζί τους, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό του αυτοκινητοδρόμου Ε65 στον οποίον αναφέρθηκα και νωρίτερα.

Αλλά όποτε κάποιος λέει ανακρίβειες από υπερβάλλοντα ζήλο, τι να κάνω, τους απαντώ. Και τους λέω φιλικά και με όλη μου την αγάπη. Δεν λύσαμε όλα τα προβλήματα. Όμως μια καλή κουβέντα για το Υπουργείο και την τεράστια προσπάθεια που γίνεται από εκατοντάδες εργαζομένους σε αυτό, ε δεν θα έβλαπτε παιδιά!

Στη μεγάλη προσπάθεια για το περιβάλλον, όμως, τον πιο καθοριστικό ρόλο έχει ο απλός πολίτης. Ο καθένας από εμάς δηλαδή. Πρέπει να αποκτήσουμε περιβαλλοντική συνείδηση. Να το βάλουμε καλά στο μυαλό μας, στο πετσί μας που λένε, ότι είναι χρέος του καθενός η προστασία του περιβάλλοντος. Αυτή η περιβαλλοντική συνείδηση, πιστεύω ότι τελικά είναι σε μεγάλο βαθμό και θέμα αισθητικής. Κι όπως είχε πει ο Ντοστογιέφσκι «η αισθητική είναι η συνείδηση του μέλλοντος». Δεν μπορεί να βλέπουμε αυτό το βασίλειο της νάιλον σακούλας παντού, για παράδειγμα, είναι και θέμα αισθητικής.

Να κάνουμε, λοιπόν, την αυτοκριτική μας -όλοι, δεν εξαιρώ ούτε τον εαυτό μου- και να αρχίσουμε την προσπάθεια για καλύτερο περιβάλλον, αλλάζοντας κάποιες απλές καθημερινές μας συνήθειες.
Να κάνουμε ανακύκλωση. Δεν είναι τίποτα να ξεχωρίζεις κάποια σκουπίδια. Μια συνήθεια είναι.
Να εξοικονομούμε ενέργεια από τις ηλεκτρικές συσκευές στο σπίτι και στο γραφείο. Να αλλάξουμε τις λάμπες μας και να βάλουμε χαμηλής κατανάλωσης. Αντέχουν περισσότερο, κοστίζουν λιγότερο.
Να μην ξοδεύουμε το νερό. Δεν είναι τίποτα να κλείνουμε τη βρύση όταν ξυριζόμαστε.
Να περπατάμε περισσότερο. Κάνει καλό και στον οργανισμό. Να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Το Μετρό επεκτείνεται διαρκώς.

Και βέβαια, να μην πετάμε τα σκουπίδια μας όπου βρούμε. Αυτή η απαράδεκτη νεοελληνική συνήθεια. Το χέρι έξω από το παράθυρο του αυτοκινήτου και το σκουπίδι σου στο δρόμο.
Όλα αυτά, είναι μόνο τα πιο στοιχειώδη από όσα μπορούμε όλοι μας να κάνουμε κάθε μέρα.
Το περιβάλλον απαιτεί 11.000.000 υπεύθυνους πολίτες. Δεν αρκεί να δηλώνουμε περιβαλλοντικά ευαίσθητοι, αλλά πρέπει να το αποδεικνύουμε και σε κάθε πτυχή της ζωής και της δραστηριότητάς μας.

Το ίδιο ισχύει ασφαλώς πολύ περισσότερο και για τους πολιτικούς και γενικά τα δημόσια πρόσωπα, σε όποια θέση κι αν βρίσκονται. Ο καθένας ας κάνει καλά τη δουλειά του. Δεν αρκούν τα λόγια.

Και βέβαια όλοι να θυμόμαστε ότι η ανάπτυξη φέρνει την πραγματική βελτίωση της ποιότητας ζωής, μόνο όταν γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον. Γι’αυτό και η πολιτική μας πρέπει να στοχεύει στην αειφόρο ανάπτυξη και στη σωστή διαχείριση των πεπερασμένων φυσικών πόρων.
Η κλιματική αλλαγή είναι σήμερα η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα με σημαντικές περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και η αντιμετώπισή της απαιτεί άμεσες πολιτικές ενέργειες.

Από κοινού με τους εταίρους μας εργαζόμαστε ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσει τον καθοδηγητικό της ρόλο στο θέμα αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο και να πρωταγωνιστήσει στις διαπραγματεύσεις, για την επίτευξη μιας διεθνούς συμφωνίας, τον προσεχή Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη. Ελπίζω και πιστεύω οι μεγάλες χώρες ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Ιαπωνία, Αυστραλία που παράγουν πάνω από 85% των αερίων θερμοκηπίου ότι θα συμμετέχουν με πίστη και αποφασιστικότητα όπως η Ελλάδα του 2? στον αγώνα για την σωτηρία του πλανήτη.

Σήμερα η χρηματοοικονομική κρίση αντί να μας αποπροσανατολίσει από το θέμα του περιβάλλοντος πρέπει να μας συσπειρώνει προς την αειφόρο ανάπτυξη, την «πράσινη ανάπτυξη» η οποία προσφέρει νέες ευκαιρίες για την πρόοδο και την απασχόληση. Η προστασία του πλανήτη μας απαιτεί τη λήψη μέτρων διαχειριστικής μορφή, όπως οι περιορισμοί ρύπων, αλλά δεν αρκούν μόνο τα μέτρα αυτά.

Η προστασία του περιβάλλοντος είναι μια υπόθεση με πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις. Επιβάλλεται να αλλάξουμε νοοτροπία, τρόπο ζωής και πολιτιστικές αξίες. Εμείς όλοι που αναπνέουμε πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, έχουμε τις δυνατότητες να εγγυηθούμε το μέλλον του. Γρήγορα και αποφασιστικά. Δεν έχουμε το δικαίωμα της ολιγωρίας.

Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας. Περισσότερο από όλους, θα μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου και όλους τους εργαζόμενους στο Υπουργείο με τους οποίους δουλέψαμε τόσα χρόνια μαζί και θα εξακολουθήσουμε να δουλεύουμε. Να ξέρετε ότι για εμάς το περιβάλλον αποτελεί προτεραιότητα στην πράξη και όχι στα λόγια. Αυτό το ειλικρινές ενδιαφέρον ζητώ και από όλους εσάς -και ξέρω ότι το έχετε. Και αυτό το ενδιαφέρον είναι η καλύτερη βάση για τη συνεργασία μας και την κοινή μας προσπάθεια να παραδώσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας μια ακόμα καλύτερη Ελλάδα σε έναν υγιέστερο πλανήτη.
Σας ευχαριστώ πολύ.